OSTEOPOROZA
Osteoporoza jest to układowa choroba szkieletu charakteryzująca się zwiększonym ryzykiem złamań kości w następstwie zmniejszenia ich odporności mechanicznej. Odporność mechaniczna kości jest uwarunkowana gęstością mineralną i jakością tkanki kostnej .
RODZAJE OSTEOPOROZY :
Pierwotna / rozwija się u kobiet po menopauzie i /rzadziej / u mężczyzn w wieku podeszłym
Wtórna – rozwija się w następstwie różnych stanów patologicznych / nowotworów, zaburzeń hormonalnych , przewlekłych chorób , długiego unieruchomienia , leków np. sterydów /
CZYNNIKI RYZYKA ROZWOJU OSTEOPOROZY
1. Genetyczne i demograficzne : predyspozycja rodzinna , zaawansowany wiek ,płeć żeńska , rasa biała i żółta
2.BMI < 18 kg /m 2 / niedożywienie /
3 Stan prokreacyjny – niedobór hormonów płciowych o różnej etiologii , niedobór estrogenów , brak miesiączki ,stan pomenopauzalny
4. Czynniki związane nieprawidłowym żywieniem i stylem życia:
- mała podaż wapnia w diecie / u dzieci od 1 do 10 roku życia prawidłowa podaż wapnia wynosi 800mg , u młodzieży i osób dorosłych 1000 – 1200 mg , u kobiet w ciąży 1200 – 1300 mg /dobę
- niedobór witaminy D 3
- niedobory białkowe
- również dieta bogatobiałkowa
- palenie tytoniu ,
- alkoholizm ,
- nadmieni spożywanie kawy ,
- siedzący tryb życia
5. Przewlekłe choroby : przewlekła choroba nerek, choroby krwi , gruczołów endokrynnych ,nowotwory
LEKI : glikokortykosteroidy , hormony tarczycy w dużych dawkach ,,leki przeciwpadaczkowe leki immunosupresyjne
ROZPOZNANIE :
Badanie densytomertyczne : służy do oceny gęstości mineralnej kości
Badanie RTG kości
TK MR kości – głównie w osteoporozie wtórnej
LECZENIE wapń , witamina D 3 , zaleca się ekspozycje na promieniowanie słoneczne
/około 20 min .dziennie/
Najlepszym źródłem wapnia i fosforu w diecie jest mleko i jego przetwory / przetwory odtłuszczone zawierają tyle samo wapnia co pełnotłuste . Osobom z nietolerancją laktozy zaleć picie mleka wzbogaconego w LAKTAZĘ , picie jogurtów i kefirów. Około 1000mg wapnia zawierają 3-4 szklanki mleka , około 1000ml kefiru, 700 ml jogurtu . Płatki śniadaniowe i soki owocowe wzbogacone w wapń. Ważne jest spożycie białka 1,2 g /kg m c. ,magnezu , potasu.
Leczenie farmakologiczne : wapń , witamina D , alfakalcydol, lub postać aktywna witaminy D / kalcitriol/, Bifosfoniany.
OSTEOMALACJA
Jest to metaboliczna choroba kości polegająca na odwapnieniu i niedostatecznym odkładaniu się soli wapnia w tkance kostnej co prowadzi do zmniejszenia właściwości mechanicznych kości.
PRZEBIEG CHOROBY
Złamania kości , bole kostno –mięśniowe , zniekształcenia kości ,głównie kończyn dolnych .
ROZPOZNANIE : badania laboratoryjne : obniżone stężenie wapnia w surowicy ,,obniżony poziom witaminy D zwiększony poziom PTH .
BADANIE RTG KOSCI
BADANIE DENSYTOMETRYCZNE : wykazuje zmniejszenie gęstości kości
LECZENIE ; leczenie witamina D , nasłonecznienie , suplementacja wapnia / nie podawaj fosforanów /