Tarczyca.
Tarczyca wytwarza i wydziela do krwj trzy podstawowe hormony:
- 1 -trojjododotyroninę (T3).
- 1-tetrajodotyroninę (T4), które wpływają na przyspieszenie metabolizmu organizmu oraz kalcytoninę obniżającą poziom wapnia w surowicy.
- Hormony T3 i T4 są wytwarzane w tyreocytach, a kalcytonina w komórkach około pęcherzykowych – komórkach C.
Funkcje:
- przyśpieszenie metabolizmu,
- wzrost masy ciała,
- dojrzewanie układu nerwowego,
- rozwój układu kostnego, .
- wzmagają działanie katecholoamin powodując zwiększenie siły skurczu i częstości pracy serca,
- pobudzenie czynności układu nerwowego,
- działanie anaboliczne fw normotyreozie).
- działanie kataboliczne (przy hypertyreozie).
Nadczynność tarczycy
Objawy.
- Spadek wagi.
- Nadwrażliwość na ciepło i nadmierna potliwość.
- Drażliwość, nerwowość.
- Kołatanie serca – bardzo szybkie bicie.
- Drżenie rąk.
- Osłabienie mięśni, najczęściej nog.
- Nieregularne miesiączki, skąpe.
- Dolegliwości skórne
- Bole stawów
- Zaburzona koncentracja
- Wytrzeszcz oczu.
- Łzawienie.
- Wole.
- Wzrost apetytu.
- Problemy ze snem.
- Wahania nastroju.
Leczenie: tyreostatyki (np. Thyrozol. Metizol), usunięcie tarczycy, tera pia jodem radioaktywnym.Uproszczona charakterystyka autoimmunizacyjnych chorób tarczycy
Niedoczynność tarczycy:
Objawy:
- Wzrost masy ciała
- Obniżony nastrój
- Gorsze myślenie
- Osłabione mięśnie
- Wypadanie włosów
- Kruche paznokcie
- Zaparcia
- Słaby sen
- Wysoki cholesterol
- Osłabienie, zmęczenie
- Zmniejszony apetyt
- Zwiększona wrażliwość na zimno
- Zwolniona akcja serca (bradykar-dia)
- Niskie tętno
- Depresja
- Słaba pamięć
- Mgła mózgowa
- Opuchnięcia, zatrzymywanie wody
- Niskie libido
- Sucha skora
- Przyspieszone starzenie się skory
- Przerzedzenie brwi
- Ochrypły głos
- Osłabienie mięśni
- Spowolnienie ruchów
- Bóle mięśni, kości
- Zespół cieśni nadgarstka
- Problemy z cyklem hormonalnym, zajściem w ciążę
Uproszczona charakterystyka autoimmunizacyjnych chorób tarczycy
Autoimmunizacyjne choroby tarczycy | ||
Choroba Gravesa i Basedowa | Destrukcyjne zapalenia tarczycy o podłożu autoimmunizacyjnym | Przewlekłe autoimmunologiczne (limfocytowe) zapalenie tarczycy |
ChGB najczęściej przebiega z nadczynnością tarczycy. Stwierdzenie wola naczyniowego ułatwia rozpoznanie ChGB. U ~30% chorych występują objawy or- bitopatii tarczycowej, u 1-3% obrzęk przedgoleniowy. | Do tego typu zapalenia zalicza się nie- bolesne (ciche) zapalenie tarczycy i poporodowe zapalenie tarczycy. Najbardziej charakterystyczny jest 4-fazo- wy przebieg choroby:
Faza 1 – przejściowa nadczynność tarczycy Faza 2 – przejściowa eutyreoza Faza 3 – przejściowa niedoczynność tarczycy Faza 4 – powrót do eutyreozy |
Najczęściej występujący typ AITD. Może przebiegać z eutyreozą albo prowadzić do niedoczynności tarczycy. Rzadko przebiega z nadczynnością tarczycy (Hashitoxicosis). Wyróżnia się 2 postaci kliniczne: z wolem i zanikową. |
Diagnostyka choroby Hashimoto
•TSH •ft3, ft4, rT3
•anty-TPO, anty-TG, anty-TRAB
•USG tarczycy
• Biopsja BAC
Leczenie choroby Hashimoto
Obecnie nieznane jest udowodnione leczenie przyczynowe autoimmunizacyjnych chorób tarczycy. Ponadto wyniki dotychczasowych badań klinicznych dotyczących leczenia przewlekłego autoimmunologicznego zapalenia tarczycy w okresie eutyreozy w celu uzyskanie remisji zapalenia albo spowolnienia przebiegu destrukcji tarczycy są najczęściej niekonkluzywne. Aktualne Zalecenia Międzynarodowych Towarzystw Naukowych koncentrują się więc na leczeniu substytucyjnym u chorych z HT w okresie jawnej albo subklinicznej niedoczynnosci tarczycy.
Podstawową zasadą leczenia jawnej niedoczynności tarczycy jest uzupełnianie niedoboru hormonów tarczycy poprzez suplementację lewoskrętnej tyroksyny (L-T4). Średnie zapotrzebowanie na lewotyroksynę u pacjentów z jawną niedoczynnością tarczycy wynosi 0,8-1,6 pg/kg/ dobę i zależy ono od: płci, wieku, etiologii choroby oraz zachowanej funkcji tarczycy. Ponadto przy ustalaniu dawki L-T4 należy uwzględnić: współistnienie towarzyszących chorób, obecność ciąży jak również docelowe wartości TSH.
Właściwie prowadzona terapia powoduje u większości chorych ustąpienie objawów niedoczynności, normalizację stężenia TSH i FT4 oraz poprawę jakości życia.
U chorych z nieadekwatne dużymi dawkami L-T4 albo u chorych z utrzymującym się podwyższonym stężeniem TSH należy rozważyć:
- Nieregularne przyjmowanie leku przez chorego.
- Nieprzestrzeganie przez chorego zasad przyjmowania leków; najczęściej jest to zbyt krótki odstęp czasowy pomiędzy zażyciem L-T4 a posiłkiem albo przyjęciem innego leku/suplementu zmniejszającego wchłanianie L-T4 (np. związki żelaza, wapnia, inhibitory pompy protonowej, antagonisty receptora H2, białko sojowe).
- Zaburzenia wchłaniania L-T4 spowodowane np. chorobą trzewną, nietolerancją laktozy, infekcją Helicobacter pylori oraz przewlekłym zapaleniem błony śluzowej żołądka
- Interferencje z lekami powodującymi przyśpieszenie metabolizmu L-T4 (np. barbiturany, karbama- zepina, rifampicyna, fenytoina, inhibitory kinaz tyrozynowych) albo zwiększenie stężenia białek wiążących tyroksynę (np. doustna tabletka antykoncepcja, hormonalna terapia zastępcza, tamo- ksifen)
Zmiany w stylu życia:
- wykluczamy: cukier, przetworzone produkty, tłuszcze trans, chemie. Alergeny , produkty mleczne i zbożowe, ograniczamy surowe goitrogeny
- dieta bogato odżywcza,
- zadbać o sen, regenerację, relaks,
- prawidłowey poziom glukozy we krwi,
- wesprzeć pracę wątroby,
- zadbać o pracę przewodu pokarmowego (źołądek, jelita!),
- sprawdzić zakażenia!
- wyrównanie niedoborów, odpowiednia ilość energii, węglowodanów, selen, cynk, witamy E, magnez, witaminy z grupy B, jod*, L-tyrozyna, adaptogeny*, witamina 03, K2, a, antyoksydanty, witamina C, kiszonki, ostropest, omega-3, kurkumina, itd…
- ograniczenie stymulantów, alkoholu!
- ograniczenie estrogenów środowiskowych i toksyn.
Czynniki przyczyniające się do prawidłowego funkcjonowania hormonów:
- odżywcze: żelazo, jod, tyrozyna, cynk, selen, witaminy (E, B2. B3. B6, C. D)
Czynniki zwiększające konwersję T4 do RT3:
- stres
- uraz
- niska podaż kalorii w diecie
- zapalenie tarczycy (cytokiny, itp.)
- infekcje
- dysfunkcja nerek/wątroby
- niektóre leki
Czynniki hamujące prawidłowe funkcjonowanie hormonów:
- stres
- infekcja
- uraz
- leki
- promieniowanie
- fluorek (.antagonista jodu’)
- toksyny
- choroby autoimmunologiczne
- celiakia
Czynniki zwiększające konwersję TA do RT3:
- selen
- cynk
Czynniki zwiększające wrażliwość komórek na hormony tarczycy:
- witamina A
- ćwiczenia fizyczne
- cynk
Choroby współzależne:
Dominacja ramienia Thl.
- Opóźniona nadwrażliwość na pokarmy
- Celiakia
- Cukrzyca typu 1
- H. pylori
- Choroba Leśniowskiego-Crohna
- RZS
- Łuszczyca
- Hashimoto
- Choroba Alzheimera
- BoreLioza
- Zakażenia CMV, Herpes
Dominacja ramienia Th2.
- Alergie IgE-zależne
- Astma
- Katar sienny
- Egzema
- Toczeń
- Zespół Sjorgena
- Choroba Gravesa-Basedowa
- Nieswoiste zapalenia jelit
- Egzema
Suplementacja.
- Selen
- Cynk
- Witaminy z grupy B kompleks •Witamina D3, K2, A
- Magnez
- Witamina C
- Probiotyki
- Omega 3
- Przeciwutleniacze
- Enzymy trawienne,
- betaina
- Adaptogeny
- Jod
- Suplementy wzmacniające wątrobę
- Żelazo
- Guggul – konwersja
- NAC
- Drapacz lekarski.
- Tarczyca bajkalska.
- Thytrophin PMG – ekstrakt z tarczycy wołowej neutralizuje krążące przeciwciała TPO i TG.
W nadczynności:
- Karnityna – blokuje dostęp hormonom tarczycy do komórki
- Melisa